Η μεγαλύτερη πλάνη είναι ότι μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς τον Θεό (Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης

483. Είμαι εν Θεώ, με τον Θεό, ενώπιον του Θεού, κάτω από τον Θεό. Αυτός είναι η ζωή μου. Για την υλική ζωή μου, μου δίνει τον αέρα να αναπνέω, τα προϊόντα της γης για να τρέφωμαι, το νερό για να πίνω. Ενώ για την ψυχή, ο Ίδιος είναι «πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν». Είναι ο αέρας μου, η αμβροσία, το νέκταρ μου. Είτε στέκομαι, είτε περπατώ, είτε κάθομαι, είτε κοιμάμαι, είτε τρώγω, είτε βρίσκομαι οπουδήποτε, πάντοτε ο Θεός με περιβάλλει με την αγάπη του τη ζωοδότειρα. Ας αφήσω λοιπόν για χάρι του κάθε ψεύδος, κάθε αμφιθυμία, κάθε γήϊνη προσκόλλησι. Σ’ Αυτόν ανήκω, σ’ Αυτόν χρωστώ τα πάντα.

484. Η μεγαλύτερη πλάνη μας, που πρέπει να την πολεμούμε σε όλη την επίγειο ζωή μας αδιάκοπα, μέρα και νύκτα, είναι η ιδέα ότι μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς τον Θεό. Πρέπει λοιπόν να στερεώσουμε την καρδιά μας στον Θεό και μην αφήνουμε τους λογισμούς της να του ξεφύγουν. Πραγματικά προοδεύει στη χριστιανική ζωή όποιος μπορεί να αναφωνή, μαζί με την Άννα, τη μητέρα του Σαμουήλ: «Ἐστερεώθη καρδία μου ἐν Κυρίῳ, ὑψώθη κέρας μου ἐν Θεῷ μου, ἐπλατύνθη ἐπ᾿ ἐχθρούς μου τὸ στόμα μου, εὐφράνθην ἐν σωτηρίᾳ σου» (Α’ Βασιλ. β’ 1).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 203-204)

Το φως που υπάρχει μέσα σε όλους μας είναι απο τον Χριστό

523. Το φώς της ψυχής σου, των λογισμών σου και της καρδιάς σου προέρχεται από το Ιησου Χριστό. Είναι το Φως αυτό διαφορετικό από το φως που εκπέμπει ο ήλιος, από το υλικό φως που εμφανίζεται και εξαφανίζεται και δεν μπορεί να διαπεράση τα πυκνά σώματα, αλλά αφήνει πολλά πράγματα στο σκοτάδι και δεν μπορεί να διαλύση το σκοτάδι της αμαρτίας ούτε σε μία και μόνη ψυχή. Ο Χριστός είναι το «φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» (Ιω. α’ 9), φωτίζοντας το κυριώτερο συστατικό της υπάρξεώς μας, δηλαδή την ψυχή μας. Ναι, το φως του Χριστού φωτίζει τα πάντα, ακόμη και τους εθνικούς, τους λάτρεις δηλαδή των ειδώλων. «Φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν» (Λουκ. β’ 32). Λάμπει και στα σκότη της αμαρτίας, αλλά οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτά τα σκότη θεληματικά δεν το καταλαβαίνουν («καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν» (Ιω. α’ 5). Οι άπιστοι δεν αντιλαμβάνονται ότι το φως που υπάρχει μέσα τους είναι από τον Χριστό, αλλά το θεωρούν δικό τους, φυσικό φως. Με το φως αυτό -το λογικό τους- φθάνουν σε κάποες αλήθειες, πραγματοποιούν ωρισμένα έργα. Δεν αντιλαμβάνονται όμως ό,τι λέγει ο Ψαλμωδός στον Κύριο: «ἐν τῷ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς» (Ψαλμ. λε’ 10), το φως κάθε ευγενούς επιστήμης, κάθε ευγενούς τέχνης και κάθε άλλου καλού έργου.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 217-218)

Μυστική θεωρία Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης,

524. Έχουμε μέσα μας πνευματικά μάτια, που βλέπουν απείρως πιο καλά από ό,τι τα σωματικά μάτια. Ποια είναι τα αντικείμενα της πνευματικής μας οράσεως; Τα φαινόμενα του πνευματικού κόσμου. Πλάϊ στον ορατό κόσμο, υπάρχει ο Θεός, άπειρο Πνεύμα, άπειρος Νους, που δημιούργησε και δημιουργεί τα πάντα στον υλικό κόσμο. Υπάρχει και ο πνευματικός κόσμος, ο αγγελικός, με αναρίθμητες υπάρξεις, βυθισμένες στη θεωρία του Υψίστου και όλων των έργων της παντοδυναμίας του και της σοφίας του. Τα πνευματικά μας μάτια είναι στραμμένα προ παντός στον Κύριο, με τη μυστική θεωρία. Η μυστική θεωρία μπορεί να εκτείνεται επ’ άπειρον, γιατί και ίδιος ο Θεός είναι άπειρος. Με τη μυστική θεωρία, η ψυχή καθαρίζεται από την αμαρτία, τελειοποιείται και φέρεται ολοένα πιο κοντά στον Θεό, την πηγή του φωτός μας, των λογισμών μας, της ζωής μας.
Η μυστική θεωρία έχει επίσης αντικείμενο της τις τάξεις των Αγγέλων, κατά το μέτρο που μας δίνεται η θεία αποκάλυψις, την πνευματική και φωτεινή φύσι τους, την πνευματική τους αγαθότητα, την αγάπη τους για τον Θεό και του ενός για τον άλλο, καθώς και για το ανθρώπινο γένος, το προστατευτικό τους έργο στη γη, στα στοιχεία της ορατής κτίσεως, στις ανθρώπινες κοινότητες, στους ιερούς και άλλους τόπους και, ιδιαίτερα, στον κάθε χριστιανό.
Τέλος, τα πνευματικά μάτια είναι στραμμένα και στον ίδιο τον εαυτό μας και έτσι η λειτουργία τους λέγεται αυτοεξέτασις, αυτογνωσία, πνευματική προσοχή πάνω στους λογισμούς και τις επιθυμίες μας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 218-219)

Τι σημαίνει να είσαι Εικόνα του Θεού; (Αγ. Ι. Πόποβιτς)

Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς
ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
(Αποσπάσματα)

Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

Σήμερα, αδελφοί και αδελφές, είναι η αγία Κυριακή της Ορθοδοξίας, μία από τις πενήντα δύο Κυριακές του έτους που ονομάζεται Κυριακή της Ορθοδοξίας.

Μεγάλη και αγία Κυριακή. Κυριακή, κατά την οποία εορτάζεται η νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον κάθε ψεύδους, εναντίον κάθε αναλήθειας, εναντίον κάθε αιρέσεως, εναντίον κάθε ψευδοθεού· νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον κάθε ψευδούς διδασκαλίας, εναντίον κάθε ψευδούς φιλοσοφίας, επιστήμης, πολιτισμού, εικόνος. Αγία νίκη της Ορθοδοξίας. Και αυτό σημαίνει αγία νίκη της Παναληθείας.

Ποιος όμως είναι η Παναλήθεια σε αυτόν τον κόσμο; Ποιος είναι η Αλήθεια σε αυτόν τον κόσμο; Αυτός που είπε για τον εαυτό Του: Εγώ ειμί η αλήθεια! Ο Ιησούς Χριστός.

Ο Θεός εν σαρκί. Να, αυτή είναι η Αλήθεια στον γήινο κόσμο μας, αυτή είναι, η αλήθεια για τον άνθρωπο.
«Θεός εφανερώθη εν σαρκί». Ο Κύριος Ιησούς Χριστός έλαβε σώμα, ώστε με το σώμα μας να ειπή σε εμάς τους ανθρώπους τι είναι αλήθεια, πώς ζη κανείς εν αληθεία, πώς πεθαίνει γι' αυτήν, και πώς δι’ αυτής ζη αιωνίως. Ο Χριστός συνεκέντρωσε όλες τις αλήθειες και μας έδωσε την Παναλήθεια της Ορθοδοξίας [σελ. 81-82].

Όταν ο Θεός κατέβηκε σε αυτόν τον κόσμο, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, Αυτός έγινε ορατός για μας τους ανθρώπους. Ο Θεός έγινε ορατός. Και εμείς βλέποντάς Τον, στην πραγματικότητα βλέπουμε τον Ζώντα Θεό. Αυτός είναι, η ζώσα Εικών του Θεού στον κόσμο.

Διαφυλάσσοντας την ζώσα Εικόνα του Θεού σε αυτόν τον κόσμο, η Ορθόδοξος Εκκλησία διεφύλαξε τον άνθρωπο, διεφύλαξε τον Χριστό ως άνθρωπο. Ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να βρη σ' εμάς τους ανθρώπους την θεία Εικόνα, την ζώσα θεία Εικόνα, την οποία εμείς αμαυρώσαμε με τις αμαρτίες και τα πάθη, την παραμορφώσαμε, την καταξέσαμε όλη με την αμαρτωλή ζωή μας.

Όπως λέγεται, στους θαυμάσιους εκκλησιαστικούς ύμνους, ο Κύριος κατέβηκε σε αυτόν τον κόσμο, έγινε άνθρωπος, «ίνα την εαυτού αναπλάση Εικόνα», να ανακαίνιση την Iδική Του Εικόνα στον άνθρωπο· «φθαρείσαν τοις πάθεσι», που εφθάρη δηλαδή με τα ελαττώματά μας και με τις αμαρτίες μας, και ο άνθρωπος έγινε μία παραμορφωμένη, μία δύσμορφη, εικόνα του Θεού. Και ο Θεός, κατεβαίνοντας σε αυτόν τον κόσμο σαν καθαρή, ολοκάθαρη Εικόνα του Θεού, ως Θεός, έδειξε τι είναι ο άνθρωπος, τι είναι ο τέλειος άνθρωπος, πώς πρέπει να είναι ο άνθρωπος σε αυτόν τον κόσμο [σ. 83].

Πώς πρέπει να είναι ο άνθρωπος σε αυτόν τον κόσμο;

Εμείς σε αυτόν τον κόσμο πραγματικά πολεμάμε, συνέχεια πολεμάμε γι' αυτήν την θεία Εικόνα που είναι μέσα στην ψυχή μας.

Ποιος μας την κλέβει;

Όλοι οι εικονομάχοι.

Πρώτος εικονομάχος είναι η αμαρτία. Η αμαρτία δεν θέλει τον Θεό. Δεν θέλει τον Θεό ούτε μέσα στον άνθρωπο, ούτε μέσα στον κόσμο γύρω από τον άνθρωπο. Και δια της αμαρτίας κατεξοχήν εικονομάχος είναι ο Σατανάς και οι άγγελοί του, οι απαίσιοι δαίμονες. Εκείνοι είναι που κλέβουν την ψυχή μας, που σωρεύουν αμαρτίες στην ψυχή μας και κατακαλύπτουν την θεία Εικόνα που είναι μέσα μας. Με το μαύρο κατράμι της αμαρτίας αλείφουν την θεία Εικόνα που είναι μέσα στην ψυχή μας. Και ο άνθρωπος, όταν ζη αμετανόητος μέσα στην αμαρτία, όταν δεν πολεμά κατά των αμαρτιών του, όταν μένει σε αυτές, όταν δεν τις εξομολογείται, τι απομένει από την ψυχή του; Απομένει η θεία Εικόνα πασαλειμμένη με το μαύρο πύον της αμαρτίας, των παθών, του θανάτου. Φρικτό θέαμα, φοβερή ντροπή!

Τι σημαίνει λοιπόν να είσαι Εικόνα του Θεού;

Σημαίνει, αδελφοί, το εξής:

Εμείς έχουμε νου, αλλά ο νους μας είναι, εικόνα του νου του Θεού μέσα μας.

Εμείς έχουμε θέλησι, αλλά η θέλησις είναι, εικόνα της θελήσεως του Θεού μέσα μας.

Εμείς έχουμε αίσθησι, έχουμε καρδιά, αλλά αυτά είναι εικόνα θείων αισθήσεων μέσα μας.

Εμείς ζούμε σε αυτόν τον κόσμο, αλλά αυτό είναι εικόνα της ζωής του Θεού.

Εμείς είμαστε ωσάν εικόνες του Θεού αθάνατες, αλλά αυτό είναι εικόνα της αθανασίας του Θεού.

Ο Θεός μας έπλασε θεοειδείς, για να ζούμε μέσα σε αυτόν τον κόσμο δι’ Αυτού, για να σκέπτεται πάντοτε ο νους μας: πρόσεχε από Ποιον είσαι, είσαι από τον Θεό, να κάνης καθαρές σκέψεις, σκέψεις θεϊκές.

Τότε το θέλημά μας είναι τέλειο και υγιές, όταν ευθυγραμμίζεται προς το θέλημα του Θεού, προς το πρωτότυπό του. Η αίσθησίς μας τότε είναι καθαρή, υγιής, θεϊκή, όταν ευθυγραμμίζεται προς την αίσθησι του Θεού [σ. 87].

Ας μας καθαρίση Αυτός από κάθε αμαρτία, από κάθε πάθος, από κάθε θάνατο. Ας μας ελευθερώση από κάθε διάβολο, για να μπορούμε να είμαστε πραγματικά ζώσες εικόνες του Θεού, για να μπορή ο άνθρωπος να είναι επί της γης ένα θείο μεγαλείο.

Άνθρωπε! Αδελφέ! Ποτέ μην ξεχνάς ότι είσαι μικρός Θεός μέσα στην λάσπη! Μέσα στην λάσπη του σώματός σου εσύ έχεις την ζώσα Εικόνα του Θεού. Πρόσεχε πώς ζης. Πρόσεχε τι κάνεις με την Εικόνα του Θεού που είναι μέσα σου. Πρόσεχε, -άνθρωπε! άνθρωπε! άνθρωπε! Διότι η ζωή μας ξεκινά από την γη και καταλήγει στο πάμφωτο πρόσωπο του Θεού, για να δώσουμε εκεί απολογία τι κάναμε με την Εικόνα του Θεού όσο ήμασταν σε αυτόν τον κόσμο.

Εύχομαι ο Αγαθός Κύριος να χαρίση στην καρδιά του καθενός μας όλα τα ουράνια δώρα, όλες τις ευαγγελικές αρετές: την πίστι και την αγάπη και την ελπίδα και την προσευχή και την νηστεία και την υπομονή και την πραότητα και την ταπείνωσή ώστε να μπορέσουμε να αντέξουμε όλο αυτόν το φοβερό επίγειο αγώνα, να διαφυλάξουμε στην ψυχή μας την θεία μορφή και να μετατεθούμε από τον κόσμο αυτό προς τον Αναστάντα Κύριο σε εκείνο τον κόσμο.

Αλλά μέχρι τότε η αγία νηστεία ας μας οδηγή προς το Άγιον Πάσχα, την Αγία Ανάστασί του Χριστού, για να προσκυνήσουμε, όσο είμαστε ακόμη με το σώμα μας, Αυτόν, τον Αναστάντα Κύριο, τον Νικητή της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου, Αυτόν που εξασφάλισε την Αιώνιο Ζωή για το σώμα μας και για την ψυχή μας.

Σε Αυτόν, μόνο σε Αυτόν, αποκλειστικά σε Αυτόν, ανήκει αιώνιος δόξα και τιμή, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.