Ένας άνθρωπος στον οποίο ζούσε ο ΧριστόςΒαλέριος Γκαφένκου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Βαλέριος Γκαφένκου - γράμματα και ποιήματα

Βρήκα την ευκαιρία να εκθέσω και μερικές δραματικές ιστορίες για την πίστη. Γνώρισα ανθρώπους που είχαν φτάσει στην κατά το ανθρώπινο, πνευματική τελειότητα, στην αγιότητα, στο μαρτύριο - αλλά μέσω ενός εξαντλητικού κοσκινίσματος.

Έχω το θάρρος να ομολογήσω ότι είμαι ένας ευτυχής άνθρωπος, επειδή είδα έναν άνθρωπο στον οποίο ζούσε, σκεφτόταν, χαμογελούσε και νικούσε ο Χριστός. Αυτός ήταν ο Βαλέριος Γκαφένκου*.

Μόλις βρήκε τον Κύριο, ο Βαλέριος, εγκατέλειψε τα πάντα και αφιερώθηκε σ' Αυτόν ολοκληρωτικά και οριστικά. Ακολούθησε η μεγάλη μάχη: ο πόλεμος με τα πάθη, η φύλαξη του στόματος και όλων των αισθήσεων, η αυτοκυριαρχία, η κάθαρση των λογισμών και των πιο λεπτών εσωτερικών κινήσεων, ώστε το άγιο Πνεύμα μπήκε βαθμιαία στο σώμα, στην ψυχή, στο νου, σε όλη τη ζωή του.

Στο κέντρο της αναταραγμένης ζωής της φυλακής, ο Βαλέριος ήταν ο ακράδαντος και ακλόνητος βράχος της πίστεως. Ο εσωτερικός του άνθρωπος είχε ήδη τελειοποιηθεί. Η σφοδρότητά του ήταν άκακη, τα ψυχικά του ύψη ήταν γεμάτα από ταπείνωση. Ήταν αθώος σαν ένα παιδί και ταπεινός σαν ένας μεγάλος αμαρτωλός. Παρόλο που ο Βαλέριος ήταν σεβαστός από όλους, όμως ήταν ταπεινός και υπάκουος. Μολονότι ήταν καταβεβλημένος από τα βάσανα, μυστικές δυνάμεις της θείας Χάριτος τον κρατούσαν δυνατό. Η προσευχή του ήταν η ίδια η ζωή του, η ψυχή του ήταν γεμάτη από τη θεία Χάρη, ο νους του ήταν φορτωμένος με ουράνια δώρα και φώτα. Το εγώ του ήταν νεκρό εν Χριστώ και ο Ιησούς ήταν ζωντανός μέσα του.

Είχε γίνει ένα σύμβολο κι ένα παράδειγμα ζωής, όχι με κενόδοξη πρόθεση, αλλά με τα βιώματά του. Όντας φορέας του Χριστού, ήταν ταπεινός, ευλαβής, νηφάλιος, πάντα ευχαριστημένος και πάντοτε δοξάζοντας το Θεό. Στον Βαλέριο είχε συνδυασθεί η ζωή αυτή με την αιωνιότητα, η ένωση του νου με την καρδιά, του σώματος με την ψυχή, του Θεού με τον άνθρωπο, του ανθρώπου με τη φύση, η ένωση όλων των ανθρώπων εν Χριστώ, η ειρήνη, η αρμονία και η ενότητα του κόσμου.

Επικοινωνούσε ζωντανά, έξυπνα, σοφά με τους ανθρώπους. Ήταν στολισμένος με μια μυστική δύναμη να προσελκύει, να εντυπωσιάζει, να φωτίζει τόσο τους φίλους, όσο και τους εχθρούς. Ο λόγος του ήταν πλήρης αυθεντίας, πειθούς, γνησιότητας. Ο Βαλέριος κατακτούσε, πόλωνε, θάμπωνε.

* Σημείωση του εκδότη: Όπως τονίστηκε στην αρχή, το βιβλίο αυτό είναι στην πραγματικότητα συρραφή εξαιρετικών αποσπασματικών σημειωμάτων, που ο συγγραφέας δεν είχε το χρόνο να επεξεργαστεί. Γι' αυτό το λόγο αναφέρεται και πάλι στην έξοχη προσωπικότητα του Βαλερίου Γκαφένκου.

Αποσπάσματα από λογοκρινόμενα γράμματα στην οικογένειά του

3 Ιουλίου 1942

...Είμαι πολύ ευχαριστημένος ψυχικά και συμφιλιωμένος με τον εαυτό μου. Δεν ψεύδομαι. Είναι η πραγματικότητα της ψυχής μου που έχει βρει την ειρήνη, με τη βοήθεια του Παντοδύναμου Θεού. Πιστεύω ότι μόνο με το φως των Ευαγγελίων μπορεί ο άνθρωπος να βρει ηρεμία στην ψυχή του.
Αγαπημένες μου αδελφές, σας παρακαλώ να αποφεύγετε την αμαρτία, να ζείτε με αγνότητα, διότι μόνο έτσι θα νικήσετε στη ζωή!

Αύγουστος 1942

Έχω αρρωστήσει από ίκτερο. Τα γράμματά σας με ζωντάνεψαν. Επεθύμησα το σπίτι μου και την ελευθερία. Πνευματικά είμαι καλά. Ο Θεός με οδηγεί και το φως του είναι για μένα διαρκώς μια αναμμένη φλόγα. Προσευχηθείτε πολύ!

1η Σεπτεμβρίου 1942

Ο νους μου είναι στραμμένος προς την όμορφη Μπεσαράβια. Πλησιάστε όσο περισσότερο τον Θεό με τις καρδιές σας, διότι μόνο απ' αυτόν προέρχεται η σωτηρία μας.

14 Οκτωβρίου 1942

...Περνάω την ώρα μου σκεφτόμενος πάντα τον Θεό. Μόνο ο Θεός με καταλαβαίνει πλήρως και Τον νιώθω πάντα δίπλα μου, να με προστατεύει και να φωτίζει την πορεία της ζωής μου, κι αυτό μου φέρνει πολλή πνευματική αγαλλίαση. Πόσο ευτυχής είμαι όταν νιώθω μέσα μου να σκιρτά το πνεύμα του Χριστού μας. Εσείς ίσως δε θα το καταλάβετε ποτέ!

Είναι τόσο λίγοι εκείνοι που καταλαβαίνουν τον Χριστό, για να μη μιλήσω για τον ελάχιστο αριθμό εκείνων που Τον ζουν. Σ' αυτή τη ζωή η πίστη είναι το παν. Γι' αυτό, ο άνθρωπος χωρίς πίστη είναι νεκρός.

1η Νοεμβρίου 1942

Το ότι έφτασα να καταλάβω, να ζήσω κιόλας, τη διδασκαλία του Χριστού με έκανε πολύ χαρούμενο και σαν από τον τάφο εγερθέντα. Σ' αυτό έχει συμβάλει η απομόνωση, η ζωή που κάνω εδώ και η φυσική συγκράτηση από κακές επιθυμίες. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι σε μια συνηθισμένη ζωή δε θα είχα φτάσει σε μια τέτοια εσωτερική μεταβολή.

21 Ιουνίου 1943

Μια θαυμάσια μέρα! Εξομολογήθηκα και κοινώνησα. Ζω μεγάλες στιγμές, τις μεγαλύτερες της ζωής μου! Άφησα εντελώς τον εαυτό μου στο θέλημα του Θεού.

10 Ιανουαρίου 1944

Πόσες ψυχές, αναστρεφόμενες με Σένα, Κύριε, ποθούν να ζουν μια καινούργια ζωή, όπου να κυβερνά η ειρήνη, η ομόνοια και η χριστιανική αγάπη! Κάθε μέρα είναι όση μια ολόκληρη ζωή ευτυχίας! Παρακαλώ τον Αγαθό Θεό να μου δώσει την ευκαιρία να κάνω το καλό που επιθυμεί να κάνει η ψυχή μου στον κόσμο. Πιστεύω ότι αυτή είναι η έννοια της ζωής του ανθρώπου: ν' αγαπά όλη τη δημιουργία του Θεού και να κάνει καλό.

10 Φεβρουαρίου 1945

Εφ' όσον ο Θεός φροντίζει τον κόσμο, κανένα κακό δε θα μπορέσει να κλονίσει το ηθικό και βαθειά χριστιανικό περιεχόμενο των καθαρών ψυχών, που είναι γεμάτες από απέραντη αγάπη για την αλήθεια και για τον πλησίον.
Η θλίψη, όσο δύσκολη και να είναι, δεν έχει κανένα νόημα έξω από την κάθαρση της ψυχής και τη σωτηρία της. Επιθυμώ να ξέρω ότι είστε έτοιμες να δεχτείτε τα πιο βαρειά χτυπήματα με πίστη. διότι πέρα απ' αυτή την εφήμερη ζωή υπάρχει μια άλλη ζωή, η οποία είναι αιώνια, ευτυχής, μια ουράνια απέραντη πατρίδα που αξίζει κάθε θυσία, όσο μεγάλη και να είναι.

Εγώ είμαι υγιής και ευτυχής. Τίποτε δε θα μπορούσε να γκρεμίσει αυτή την πνευματική μου κατάσταση. Είμαι τόσο ευτυχής, ώστε θα ήθελα να φωνάξω πολύ δυνατά, ν' ακούσει όλος ο κόσμος την κραυγή μου, να την ακούσει και ο μπαμπάς μου, από εκεί που είναι, να φτάσει η ευτυχία μου μέχρι τον ουρανό!

20 Φεβρουαρίου 1945

Η Παναγία με εισακούει. Ζω το πλημμύρισμα κάποιων αληθινών κυμάτων αγάπης, τα οποία πλημμυρίζουν όλο το είναι μου και έχω, ως άνθρωπος, τη συνείδηση της ματαιότητάς μου στη γη. Αγρυπνώ μπροστά στην εικόνα, γονατισμένος, προσπέφτοντας και ζητώντας έλεος, βοήθεια και αγάπη για μένα και για όλους τους δικούς μου: γονείς, συγγενείς, φίλους, ευεργέτες, εχθρούς. Είμαι όπως με ξέρετε. Σιωπώ απόλυτα και αναλογίζομαι για ώρες και μέρες ολόκληρες. Στέλνω τους λογισμούς μου μακριά και, όταν γυρίσω στην πραγματικότητα, χαμογελάω. Ψέλνω και προσεύχομαι. Είμαι χαρούμενος πνευματικά. Η εσωτερική μου ζωή είναι απλή, ζωντανή, γεμάτη με πόθους και όνειρα, που τα ζω και τα αισθάνομαι ζωντανά στην ψυχή μου.

Πολεμάω με τις αμαρτίες. Και όσο βυθίζομαι πιο πολύ στον εαυτό μου, τόσο βρίσκω άλλες και άλλες αμαρτίες. Αλλά με τη βοήθεια του Κυρίου τις νικάω. Έχω αποκτήσει μια πνευματική μόνιμη γαλήνη και είμαι ευχαριστημένος με τα δώρα που μου δίνει ο Θεός, διότι είναι ανεκτίμητα. Σας ομολογώ πάλι το ίδιο πράγμα: Ζω την ευτυχία, την δοκιμάζω ιδιαιτέρως με τα δάκρυα και τον πόνο, εκεί την βρίσκω πιο γλυκειά και βαθειά. Ζω με τη συνείδηση του αμαρτωλού ανθρώπου. Ζω τον Θεό, την Πηγή όλων των χαρών της ζωής. Είμαι πολύ ευχαριστημένος τώρα, διότι έζησα μια καθαρή και ηθική ζωή. Στις σχέσεις μου με τις γυναίκες ήμουν πάντα τίμιος, σωστός και καθαρός, δηλαδή δεν έχω πέσει στην αμαρτία. Και έχω αγαπήσει τόσο πολύ! Σας λέγω ειλικρινά, είμαι ευτυχής. Καταλαβαίνω και συγχωρώ τους πάντες. Οποιοσδήποτε να με χτυπούσε, εγώ τον συγχωρώ.

10 Απριλίου 1945

Απλοποίησε τη ζωή σου, όσο γίνεται περισσότερο! Μάθε να ευχαριστιέσαι πάντοτε με τα λίγα, μάθε να θυσιάζεσαι για το καλό του συνανθρώπου σου! Η προσευχή είναι η πιο καθαρή έκφραση της αγάπης του Θεού και του πλησίον. Όταν φτάσεις να προσεύχεσαι αληθινά, τότε πραγματοποίησες την ειρήνη, την ευτυχία.

25 Μαΐου 1945

Σας μιλάω τώρα όσο σοβαρά γίνεται. Κάντε μια όσο πιο λεπτομερειακή εξέταση της συνείδησής σας. Εξετάστε καλά τη ζωή σας, εμβαθύνετε στα ενδότερα της ύπαρξής σας και γνωρίστε τον εαυτό σας, με όλες τις επιτελεσθείσες αμαρτίες και λάθη στη ζωή σας. Ποτέ δεν είναι αργά. Αλλά μην αναβάλλετε ούτε μια μέρα!

Σας μιλάω σαν γιος και αδελφός σας, με όλη την αγάπη που έχω για σας. Μιλάω με όλη την πιστότητα της ψυχής, όχι από βιβλία, αλλά μέσα από την καρδιά μου, όλα αυτά τα χρόνια, τα πιο σημαντικά χρόνια της ζωής μου. Ευχαριστώ από καρδίας τον Πανάγαθο Θεό για τον πόνο που μου έχει στείλει. Διότι μέσω του πόνου φωτί­σθηκε η ψυχή μου και βρήκα την πορεία της ζωής μου.

Σας παρακαλώ από καρδίας να διαβάζετε την Αγία Γραφή. Κάθε βράδυ, πριν κοιμηθείτε, μαζευτείτε γύρω γύρω στη μαμά, εσείς, αγαπημένα παιδάκια της καρδιάς μου, και με γαλήνη να καθίσετε ήσυχες μερικά λεπτά και μετά διαβάστε ένα κεφάλαιο από το Ευαγγέλιο, ένα κεφάλαιο από τις Επιστολές και έναν Ψαλμό. Με πολλή ευλάβεια να κάνετε μετά, τις βραδινές σας προσευχές. Θα ήταν καλά να έχετε ένα καντήλι στην κρεβατοκάμαρα. Με το καντήλι αναμμένο, στην ησυχία, η καθεμιά να εξετάζει τις πράξεις, τους λογισμούς και τα λόγια της για κείνη τη μέρα. Μόλις βρείτε ένα λάθος, να το ομολογήσετε με ειλικρίνεια, ζητώντας συγχώρηση. Ύστερα... καλή νύχτα!
Αγαπηθείτε πολύ, πολύ! Πάντα να βοηθιέστε μεταξύ σας. Θα ήταν το πιο μεγάλο και ωραίο πράγμα να γίνετε μια χριστιανική οικογένεια. Και μια ταλαίπωρη καρδιά πάντα να βρίσκει παρηγοριά ανάμεσά σας!

25 Ιουνίου 1945

...Κοιτάξτε τα πράγματα στο βάθος τους. Δε βλέπετε ότι ο Θεός σας στέλνει διάφορες δοκιμασίες για να σας ενισχύσει στην πίστη; Δε γεύεστε, στις πιο δύσκολες στιγμές, μια χαρά που πηγάζει από τον εσωτερικό κόσμο του πνευματικού σας είναι; Μια καινούργια χαρά, που βρίσκεται στα δάκρυα... Πόσο θα ήθελα να είμαι μεταξύ σας, να μπω στη φιλία των ψυχών σας και ν' ανοίξω τις πόρτες της αγάπης που υπάρχουν εκεί, να σας δω πώς κλαίτε με χαρά, γονατισμένες μπροστά στην εικόνα του Χριστού, εξομολογούμενες τις αμαρτίες σας και ευχαριστώντας....
Να υπακούετε πάντα στη φωνή της συνείδησής σας, ζώντας την αλήθεια με όλη σας την ψυχή. Θέλω να ξέρω ότι είστε ήρεμες και να ζείτε συνειδητά τον αγώνα που έχετε για τη σωτηρία σας. Θέλω να σας βλέπω καθαρές στην καρδιά, με αγνότητα γεμάτη αρετές. Να είστε χριστιανές στο βίο σας!

23 Σεπτεμβρίου 1945

Η προσευχή είναι η πιο αγνή έκφραση της αγάπης του Θεού και του συνανθρώπου. Όταν φτάσεις να προσεύχεσαι αληθινά, τότε θα γνωρίσεις την ειρήνη και την ευτυχία. Εγώ προσπαθώ διαρκώς και ο Καλός Θεός με προστατεύει και μου δωρίζει τόσα πολλά, ώστε έφτασα να βλέπω σε κάθε βήμα ότι γίνεται κι ένα θαύμα. Πρέπει να είμαι ειλικρινής και να ομολογήσω ότι πραγματοποιώ το ελάχιστο. Ακόμη δεν έφτασα να προσεύχομαι με καθαρή καρδιά, να μην έχω καθόλου ανάγκες, αμαρτίες ή κοσμικούς λογισμούς. Αγαπημένη Νορίκα, μόνο εκείνος που έχει γευθεί κάτι από τις βαθειές χαρές της ψυχής του, μπορεί να τις καταλαβαίνει. Είχα στιγμές στη ζωή μου, που έκλαιγα με ασυγκράτητα δάκρυα, νιώθοντας τη ματαιότητα και την κενότητα της φύσεώς μου, αλλά και τη δόξα και την αγάπη του Θεού. Λοιπόν, σ' αυτά τα δάκρυα, που πηγάζουν από τα βάθη της πονεμένης μου ψυχής, βρήκα την πιο υψηλή και καθαρή ευτυχία που έζησα ποτέ. Πόσο ευτυχής θα ήμουν να φτάσω σε μια αδιάλειπτη κατάσταση προσευχής! Αυτή η ζωή είναι εντελώς εφήμερη. Και ό,τι ανήκει σ' αυτήν είναι μάταιο!

20 Νοεμβρίου 1945

Απασχολούμαι ιδιαιτέρως με το θέμα της αμαρτίας. Από τον Ιούνιο του 1943, όταν έζησα τον πρώτο ψυχικό μου κραδασμό, που προερχόταν από τη συνείδηση της αμαρτίας, κατάλαβα ότι όσο περισσότερο βυθίζομαι στον εαυτό μου, τόσο ανακαλύπτω άλλες κι άλλες αμαρτίες.

Στο πιο μυστικό βάθος της καρδιάς βρήκα την ανεξάντλητη πηγή της ζωής, δηλαδή την αγάπη. Κατάλαβα ότι είχα περιφρονήσει αυτό το δώρο. Τότε είπα: Έκανα λάθος! Στο έδαφος των αμαρτιών μου είχα ενταφιάσει ό,τι πιο πολύτιμο είχε φυτέψει ο Θεός μέσα μου. Για την καταφρόνηση αυτού του ιερού δώρου, της αγάπης, θεωρώ υπεύθυνο τον εαυτό μου, καθώς και για όλες τις αμαρτίες των συνανθρώπων μου, που έγιναν σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μέρη. Αλλά είμαι ένας ευτυχής άνθρωπος, ο πιο ευτυχής! Νιώθω την αγάπη του Θεού παντού, την προστασία και την πρόνοιά Του για μένα. Θέλω να μη ζω για μένα, αλλά για την αγάπη, να συμβάλλω στην ευτυχία όλων, με το έλεος του Θεού. Διά της σωτηρίας των συνανθρώπων μου, να σώσω και την ψυχή μου. Ω, είμαι τόσο ευτυχής! Πώς μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, αυτό το μικρό πλάσμα, με τόση ευτυχία;

Η ζωή του ανθρώπου είναι ένα ανεκτίμητο δώρο, είναι ένα θαύμα, κι εγώ προσπαθώ να γίνω νήπιο στην ψυχή. Ύστερα από χιλιάδες θλίψεις απέκτησα την πιο όμορφη γλυκύτητα της ζωής μου. Θα ζούμε σ' όλη τη ζωή μας ο ένας για τον άλλο, Βασιλεύ Ουράνιε!

Χριστούγεννα 1945

Είναι νύχτα. Μόλις διάβασα τους Χαιρετισμούς του Κυρίου. Είχα μια γιορτή όπως σαν σε παραμύθι!

Πνευματικά αισθάνθηκα πιο έτοιμος από τις άλλες φορές. Ένιωσα έντονα, μέσω των βασάνων που είχα ζήσει για την ανάσταση της ψυχής, την ευθύνη που με πιέζει σχετικά με τη σωτηρία της δικής μου ψυχής, της οικογένειας, των συγγενών, των φίλων, των εχθρών, του έθνους ολόκληρου.

Κι όσο ανέβαινα πιο ψηλά στην κλίμακα του ιδανικού, του κατά Χριστόν τελείου ανθρώπου, τόσο έβλεπα τον εαυτό μου πιο μικρό, πιο αμαρτωλό! Και έτσι, σιγά σιγά, όλα τα είδωλα της εφηβείας κατέρρευσαν. Το πέπλο που κάλυπτε τα μάτια μου έπεσε, καθώς πολεμούσα την αμαρτία, και μπροστά μου παρέμεινε ζωντανή και αιθέρια η εικόνα του Κυρίου Ιησού Χριστού!

Επομένως αξιωθήκαμε να έχουμε ειρήνη με όλους τους συνανθρώπους μας, κι αυτό έγινε μόνο διά του τσαλαπατήματός μας, διά της αναγνώρισης των σφαλμάτων μας, διά της αγάπης. Και πόση ειρήνη είχα την Παρασκευή, όταν βρέθηκα μπροστά στον ιερέα! Κοινωνήσαμε πολλοί. Τί μεγάλη και ωραία μέρα! Την έζησα έντονα, με όλες τις ευλογίες σταλμένες από τον Κύριο!

Πρωτοχρονιά 1946

Στην πόρτα της καρδιάς μου ψάλλω τον Χριστό. Όποιος έχει ζήσει την αγάπη, θα με καταλάβει και θα είναι ευτυχής για την ευτυχία μου... εγώ έχω ετοιμασθεί και ετοιμάζομαι διαρκώς να γίνω αληθινός χριστιανός. Ο άνθρωπος δε σώζεται μόνο στο μοναστήρι. Με πονάει η αδυναμία της ανθρώπινης φύσης, αλλά με κάνει μακάριο η αγάπη.

29 Ιανουαρίου 1946

Η ζωή είναι διαφορετική από όπως τη φαντάζονται οι άνθρωποι. Και ο ίδιος ο άνθρωπος είναι διαφορετικός από ό,τι φαντάζεται αυτός ότι είναι. Η αλήθεια είναι όντως διαφορετική από το πώς την θεωρεί συνήθως ο ανθρώπινος νους.

Θέλω να είμαι ειλικρινής και ανοιχτός μέχρι τα βάθη της ψυχής μου. Με το πρώτο βήμα που έκανα στη φυλακή αναρωτιόμουνα γιατί είχα φυλακιστεί. Στο κοινωνικό επίπεδο πάντα με θεωρούσαν πολύ καλό, ένα παράδειγμα ηθικής αγωγής. Αν βρισκόμουν σε σύγκρουση με κάποιον, θα ήταν μόνο για την αλήθεια. Μετά από πολλή ανησυχία και πολύ πόνο, όταν το ποτήρι των βασάνων είχε γεμίσει, ήρθε μια αγία ημέρα, τον Ιούνιο του 1943, όταν έπεσα με το πρόσωπο στο έδαφος, γονατισμένος, με συντετριμμένη καρδιά, κλαίγοντας με λυγμούς. Παρακαλούσα τον Θεό να μου δωρίσει το φως. Εκείνη την περίοδο είχα χάσει όλη την εμπιστοσύνη μου στους ανθρώπους. Ένιωθα ότι βρισκόμουν στην αλήθεια. Αλλά τότε γιατί υπέφερα; Στην ψυχή μου, κάποτε γεμάτη από ενθουσιασμό, παρέμεινε μόνο η αγάπη. Κανένας δε με καταλάβαινε.

Ταυτόχρονα με το κλάμα άρχισα να κάνω μετάνοιες. Και ξαφνικά -ω Κύριε, τί μεγάλος είσαι, Κύριε! Είδα όλη την ψυχή μου γεμάτη από αμαρτίες. Βρήκα μέσα μου τη ρίζα όλων των ανθρώπινων αμαρτιών. Αλίμονο, ήταν τόσες οι αμαρτίες, αλλά τα μάτια της πωρωμένης λόγω της υπερηφάνειας ψυχής μου δεν τις έβλεπαν! Τί μεγάλος είναι ο Θεός!

Βλέποντας λοιπόν όλες τις αμαρτίες μου, αισθάνθηκα την ανάγκη να φωνάξω δυνατά και να ζητήσω έλεος, οπότε μια βαθειά ειρήνη, ένα απέραντο φως και πολλή αγάπη πλημμύρισαν την καρδιά μου. Μόλις ανοίχθηκε η πόρτα, βγήκα ταχύτατα από το κρατητήριο και πήγα στους ανθρώπους που τους ήξερα ότι με αγαπούν περισσότερο και σ' εκείνους που με μισούσαν και είχαν αμαρτήσει εναντίον μου πιο πολύ και τους είπα στ' ανοιχτά και απερίφραστα: «Είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος. Δεν αξίζω την εμπιστοσύνη ούτε του τελευταίου ανθρώπου. Είμαι ευτυχής!».
Όλοι έμειναν κατάπληκτοι. Μερικοί με κοίταξαν περιφρονητικά, άλλοι αψήφιστα, ορισμένοι με κοίταξαν με μια αγάπη που ούτε οι ίδιοι δεν μπορούσαν να την εξηγήσουν. Μόνο ένας άνθρωπος μου είπε: «Αξίζεις να σε ασπασθούμε!». αλλά εγώ έτρεξα γρήγορα στο κρατητήριό μου, ξάπλωσα στο κρεβάτι μου και συνέχισα τα κλάματά μου, ευχαριστώντας και δοξάζοντας τον Θεό....

Από τότε άρχισα ενσυνείδητα τη μάχη εναντίον της αμαρτίας. Αλλά, αν ξέρατε τί δύσκολη είναι η μάχη με την αμαρτία! Θέλω να ξέρετε ότι όχι μόνο εδώ, αλλά και όταν ήμουν έξω, πολεμούσα πάρα πολύ με την αμαρτία.
Στη φυλακή έχω εξετάσει την ψυχή μου και κατάλαβα ότι, έστω κι αν δεν είχα αμαρτήσει στην πράξη, αλλά με το στόμα και με το νου είχα ανομήσει. Πήγα στον ιερέα και, μετά από μια βαθειά εξέταση της συνείδησής μου, εξομολογήθηκα. Η εξομολόγηση με ξεφόρτωσε από τις αμαρτίες μου.

Και αγωνίζομαι αδιαλείπτως. Η μάχη δε σταματάει, μέχρι το θάνατο. Χωρίς μετάνοια κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε ένα βήμα. Τί είναι η ζωή; Είναι ένα δώρο του Θεού για μας, τους ανθρώπους, για να καθαρίζουμε τις ψυχές μας από την αμαρτία και να ετοιμαστούμε, διά του Χριστού, να δεχτούμε την αιώνια ζωή. Τί είναι ο άνθρωπος; Ένα πλάσμα που έχει δημιουργηθεί από την απροσμέτρητη αγάπη του Θεού, στον οποίο τέθηκαν μπροστά η ευτυχία και ο θάνατος, για να διαλέξει τί θέλει....

Να είστε πολύ προσεκτικοί! Στην κοινωνική τους ζωή οι άνθρωποι κοιτάζονται και εκδικάζονται όχι με βάση τί είναι αυτοί ουσιαστικά, αλλά με εξωτερικά κριτήρια. Μην έχετε απαιτήσεις από τους άλλους ανθρώπους, διότι όποιος κάνει έτσι θα υποφέρει πικρά. Αλλά αγαπήστε τους. Ένας μόνος είναι τέλειος, ένας μόνο είναι αγαθός και αγνός: ο Χριστός-Θεός!
Και τώρα: τί είναι η αλήθεια; Η αλήθεια είναι ο Χριστός, ο λόγος του Θεού. Προσπαθήστε να πλησιάσετε ειλικρινά τον Χριστό και αφήστε τον κόσμο με τις αμαρτίες του!

7 Μαρτίου 1946

Αγαπητή μου μαμά, σε είδα στην καρδιά της Νορίκας (της αδελφής του), στο επισκεπτήριο. Ήσουν αγαθή, ήπια, με μεγάλη κατανόηση. Εγώ σιωπούσα και κοίταζα μέσα στον εαυτό μου. Εκεί βρήκα την αγάπη... Σήμερα είμαι τόσο ευχαριστημένος! Κοιτάζω ήσυχος τη ζωή μου και τη ζωή ολόκληρου του κόσμου και βλέπω την επέμβαση του Θεού στα πάντα. Κοιτάζω τη ζωή μας και βλέπω το θαύμα του Θεού.

Αγαπητή μου μαμά, σε νιώθω τόσο πολύ! Πες μου, μαμά, ότι νιώθεις την αγάπη μου! Πες μου, μαμά, ότι με αισθάνεσαι πάντα δίπλα σου! Πες μου, μαμά, ότι είσαι ευτυχισμένη! Θέλω τόσα να σου πω, μαμά! Τη νύχτα ξυπνάω από τον ύπνο και προσεύχομαι. Στέλνω τους λογισμούς μου στη μαμά μου και υπάρχει τότε τόση πολλή ηρεμία μέσα μου! Και νιώθω και τον μπαμπά μου, νιώθω την ατέλειωτη αγάπη του. Και συχνά σκέφτομαι την αγάπη που είχες για τον πατέρα μου. Τί όμορφη οικογένεια έχετε δημιουργήσει! Και τί ωραία αγάπη!

Μαμά, θυμάμαι τις καλοκαιρινές ημέρες, όταν ήμουν μαθητής στο λύκειο και βηματίζαμε μαζί στον κήπο μας, ανάμεσα στα δένδρα. Θυμάμαι τί σκέψεις είχες και μου έλεγες, για το μέλλον μου....

Ο βασικότερος τότε λογισμός μου ήταν να γίνω ένας άνθρωπος μεγάλης αξίας. Εννοούσα με αυτό να γίνω ένας άνθρωπος που να παίξει ένα καταπληκτικό ρόλο στην ιστορία και να φέρει πολλά αγαθά στο έθνος του. Ήθελα να κάνω πολύ καλό στον κόσμο... αλλά ο άνθρωπος σχεδιάζει και ο Θεός αποφασίζει. Η ζωή ακολούθησε τη ραγδαία και επιβλητική της πορεία. Έφτασα μόνος μου στο Πανεπιστήμιο, στο Ιάσιο. Εκεί είδα ότι αληθινά, ανοίγονταν για μένα μεγάλες μελλοντικές προοπτικές. Ζούσα μια κανονική ζωή, ήμουν ένας από τους πιο αξιοτίμητους φοιτητές, δημοφιλής απ' όλους και με μια περίεργη δίψα για ιδανικά: για έναν καινούργιο κόσμο, που να κυβερνά η αγάπη και η δικαιοσύνη, η τέλεια αρμονία....

Λοιπόν, έφτασα, στη φυλακή. Καταλάβαινα ότι η φυλακή μου τακτοποιεί, μέσω των βασάνων και της απομόνωσης από τον κόσμο, πάρα πολλά προβλήματα. Είχα την απόλυτη πεποίθηση ότι υποφέρω για την αλήθεια. Αυτό το γεγονός μου έφερνε στην ψυχή μια βαθειά ειρήνη. Εξεπλήρωνα την πορεία του ιδανικού μου.

Και, αγαπητή μου μητέρα, θα ήθελα να ξέρεις ότι έχω υποφέρει πολύ. Τον πρώτο χειμώνα ξυπνούσα τη νύχτα από τον ύπνο μου και, στη μοναξιά του κρατητηρίου μου, στο κρύο και στην πείνα, κοίταζα το σκοτάδι και ψιθύριζα χαμηλά, για να ακούω μόνο εγώ, αλλά αρκετά δυνατά για ν' ακούσει ο Θεός: Μαμά, κρυώνω, πεινάω!

Στην αρχή ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Όμως ο Θεός ήταν πάντα μαζί μου. Δεν μ' εγκατέλειψε ούτε μια στιγμή. Άρχισα ν' αντιμετωπίζω τα σωματικά μου βάσανα και, σιγά σιγά άρχισα να γεύομαι καινούργιες χαρές. Είδα ότι είμαι ένας αμαρτωλός άνθρωπος. Έχω συγκλονιστεί από τις αμαρτίες και την αδυναμία μου. Κατάλαβα τότε ότι εγώ, που επιθυμούσα με όλη την καρδιά μου έναν ιδανικό κόσμο, ο ίδιος ήμουν ένας αμαρτωλός. Επομένως, πρώτα έπρεπε να γίνω εγώ ένας καθαρός, νέος άνθρωπος. Και έτσι άρχισα να πολεμάω με το κακό που υπήρχε μέσα μου.

Σιγά σιγά κατέβηκε επάνω μου το φως της αλήθειας. Άρχισα να ζω την ευτυχία στον πόνο. Και το κενό από την καρδιά μου, το απογέμισε ο Χριστός, η μεγάλη μου αγάπη. Και κατάλαβα τότε ότι όντως μεγάλος είναι εκείνος που έχει μια μεγάλη αγάπη, εκείνος που φαίνεται μικρός. Σήμερα είμαι ευτυχής. Διά του Χριστού αγαπάω όλους. Είναι μια πορεία τόσο δύσκολα αποδεκτή και γνωστή από τους ανθρώπους! Αλλά είμαι πολύ πεπεισμένος ότι είναι η μοναδική πορεία που σε οδηγεί στην ευτυχία....

15 Μαΐου 1946

Όλοι ψάχνουμε την ευτυχία. Όλοι την ποθούμε, την αναζητάμε. Μπαίνω άμεσα και φιλικά μέσα στις καρδιές σας και σας λέω: Ψάχνετε την ευτυχία στις ψυχές σας. Μη την ψάχνετε έξω από σας. Μη περιμένετε να έλθει η ευτυχία από αλλού παρά από εντός σας, από την ψυχή σας, εκεί που κατοικεί ο Χριστός. Αν περιμένετε την ευτυχία σας απ' έξω, θα ζήσετε πολλές απογοητεύσεις και ποτέ δε θα την φτάσετε. Σας λέω μόνο το εξής: Ψάχνετε την αγάπη και ζείτε με πολλή ταπείνωση. Όποιος εφαρμόζει το λόγο του Χριστού, πραγματοποιεί το μάξιμουμ, το παν!

Πολλή προσοχή και εξέταση σε όλα! Να ζείτε με τέλεια νομιμότητα και ορθότητα, να είστε προσεκτικοί σε κάθε γραπτό ή προφορικό λόγο σας. Είναι πολύ ευαίσθητοι οι καιροί, τους οποίους εσείς δεν τους αντιλαμβάνεστε. Να έχετε κοινωνικές σχέσεις με όλους τους ανθρώπους, αλλά μόνο και μόνο στα πλαίσια μιας χριστιανικής ζωής....

19 Μαΐου 1946

Είμαι ευτυχής επειδή, παρόλο που περιορίζεται η σωματική μου ελευθερία διά των ανθρωπίνων νόμων, μου έχει χαρισθεί η ψυχική μου ελευθερία μέσω του μυστηρίου της αγάπης. και αυτή η ψυχική ελευθερία είναι το πιο μεγάλο καλό που θα μπορούσα να κερδίσω σ' αυτόν τον γεμάτο από κενοδοξία κόσμο. Μόνο όσο υπηρετούμε τον Θεό, βοηθάμε και την απολύτρωση του Έθνους και την πνευματική του ανακαίνιση.

28 Μαΐου 1946

Υπάρχει πολλή ματαιότητα σ' αυτό τον επίγειο κόσμο, αλλά είναι τόσο θαυμάσια τα δώρα του Θεού, που φυτεύτηκαν στην ψυχή του ανθρώπου, ώστε με χαρά παραδέχεσαι την ιδέα του θανάτου -διότι ο θάνατος για τον Χριστό φέρνει την ευτυχία της αιώνιας ζωής. Κι εμείς θα υπομείνουμε κάθε θλίψη, όσο μικρή ή μεγάλη, με την αγάπη. Διότι κάθε θυσία για τον Θεό έχει μεγάλη αξία την ώρα της τελικής Κρίσης. Τότε, στην Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, θα φανερωθούν όλες οι αμαρτίες μας, όλα τα σφάλματα της ζωής μας. Γι' αυτό πρέπει να εξομολογηθούμε όλες τις αμαρτίες στον Πνευματικό και να βαδίσουμε τον καλόν αγώνα. Διότι μερικοί θα αναστηθούν για την αιώνια ευτυχία και ζωή, ενώ οι άλλοι για την αιώνια κόλαση. Να επιμένουμε στην προσευχή, να αγρυπνούμε με ταπείνωση και αγάπη και να πιστεύουμε στο έλεος του Θεού....

Ζούμε έντονα τον αγώνα με την αμαρτία. Βαθειά στην ψυχή μας ποθούμε την ανάσταση. Είμαστε σε τέτοια θέση, που χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Είμαστε επί ξυρού ακμής. Έχω πολύ καιρό που πολεμάω με τους πιο λεπτούς λογισμούς, οι οποίοι προσπαθούν να μπουν στην ψυχή μου. Καταλαβαίνω ότι ο δαίμονας προσπαθεί να εισδύσει στην ψυχή με τρόπους φαινομενικά αθώους.

Ψάχνω την ταπεινοφροσύνη, διότι με βοηθάει πολύ στο άνοιγμα της καρδιάς μου. Η μάχη εναντίον του εγωισμού είναι πολύ δύσκολη. Καταλαβαίνω ότι ο αληθινός άνθρωπος είναι εκείνος που αξιώθηκε να νικήσει τον εγωκεντρισμό του. Πρέπει να πολεμάω κατά της μοναξιάς και απελπισίας και ταυτόχρονα κατά των προσωπικών κοινωνικών σχέσεων, οι οποίες φέρουν τη σφραγίδα του εγωισμού.

Μόνο μια στάση είναι κατάλληλη: Υψηλή χριστιανική ζωή με συνεχή προσευχή. Δηλαδή να γίνεις καθαρός από κάθε πράξη, κάθε λογισμό ή λέξη, κάθε σχέση, δουλειά, ξεκούραση. Το παν να είναι υπόθεση προσευχής και κοινωνίας με τον Θεό. Η αμαρτία έχει νικηθεί από την αγάπη.

Αποσπάσματα από αχρονολόγητες επιστολές, σταλμένες από τη Γάλδα

(1946-1948)

Ξεκουράζομαι με τη σκέψη μιας απόλυτης αφοσίωσης και μόνιμης θυσίας. Αγαπώ τον Σταυρό. Κι εγώ έχω ένα σταυρό. Νιώθω την αγάπη του Σωτήρος Χριστού και σ' Αυτόν τρέχω, όταν έρχονται οι πειρασμοί μέσα στο σώμα μου. Και ο Κύριος με βοηθάει και με ενδυναμώνει να νικήσω το κακό. Πόσο αγαθός είναι ο Θεός!
Τις περισσότερες φορές βρίσκομαι πολεμώντας με τον εντός μου εγωισμό. Γι' αυτό μου αρέσει η απομόνωση. Αγαπώ ν' ακούω το θρόισμα των φύλλων και το κελάρυσμα του νερού. Είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος. Ο Χριστός μου έχει σπάσει τις αλυσίδες της δουλείας!

Αγαπητέ αδελφέ, ποτέ να μην υπολογίζεις τον εαυτό σου για άχρηστο. Εκεί που είσαι, είσαι με το θέλημα του Θεού και έχεις μια αποστολή να αποπερατώσεις. Με την αγάπη και την ταπείνωσή σου θα βοηθάς και τον αδελφό σου. Και θα βρεις μεγάλη ευτυχία. Δεν υπάρχει αμαρτία που να μην τιμωρείται. Αλλά αν μετανοήσεις ειλικρινά, και με ταπεινή καρδιά, και προσεύχεσαι στον Θεό, Αυτός θα σε συγχωρέσει και θα σου στείλει τη Χάρη Του. Και εξ άλλου δεν υπάρχει κανένα καλό, καμιά καλή σκέψη, όσο απλή και να είναι, που να μην ανταμειφτεί. Αλλά να είσαι ταπεινός, διότι όχι εσύ, αλλά ο Θεός ενεργεί διά σου.

Μόλις ήρθε ο ιδιοκτήτης της βίλας. Έχει γυαλιά ηλίου. Όταν τον είδα, θυμήθηκα ότι είμαι ένας κρατούμενος, που εργάζεται στο τσιφλίκι του. Αυτή η σκέψη με ταπεινώνει. Αλλά ο Θεός μου στέλνει τη μεγάλη χαρά. Εργάζομαι στη γη του Θεού. Οι άνθρωποι είναι περήφανοι και δεν θέλουν να δουν ότι ο Μόνος που είναι Άρχων των πάντων είναι ο Χριστός!

Ω Κύριε! Πώς δικάζουν οι άνθρωποι και καταδικάζουν συνανθρώπους τους πριν να τους δικάσει ο Θεός;
Κοιτάζω στην ψυχή μου. Είναι μια θάλασσα ησυχίας. Οι πειρασμοί δεν προφταίνουν να με συγκινήσουν, να μου κλέψουν την ειρήνη. Δεν τους αφήνω να ριζοβολήσουν. Τους πολεμάω. Και το Πνεύμα Κυρίου αιωρείται επάνω στα ύδατα. Πόσο μεγάλος είσαι, Κύριε!

Είμαι ένας μικρός άνθρωπος, αδύνατος και κενός από κάθε καλή πράξη. Έτσι είμαι πραγματικά....
Είμαι ευτυχής, ήρεμος και έχω εμπιστοσύνη στον Θεό για το τέλος της ζωής μου. Ο Θεός πάντα με βοηθάει. Είμαι έτοιμος για οτιδήποτε συμβεί.

Ο πόθος της ανύψωσης προς τον ουρανό φαίνεται σ' όλη τη φύση. Και τα βουνά, και τα δένδρα, και οι γαλιάντρες, και ο αετός, και η ψυχή του ανθρώπου πάντα δι­ψάνε για τα άνω, να είναι πιο κοντά στον Κύριο, πιο ψηλά απ' αυτόν τον κόσμο.

Ποθώ ένα ήρεμο, μακρινό τόπο, ένα καλύβι ή μια τρύπα σκαμμένη σ' ένα βράχο, ένα κελλί στους πρόποδες ενός βουνού, να είμαι σαν τα πουλιά του ουρανού. Να έχω γύρω μου τη φίλη φύση, και τον Κύριο Ιησού Χριστό πάντα στην ψυχή. Ν' αγαπώ την ησυχία, ταπεινός και ξεχασμένος από τον κόσμο. Κάποτε σκέφτηκα να γίνω ιερέας, αλλά δεν είμαι άξιος. Κοιτάζω το έδαφος. Μια μέρα θα είμαι κι εγώ χώμα. Το σώμα μου θα γίνει σκόνη. Θέλω να σωθώ.

Ακούω τη γαλιάντρα που ψάλλει στο πάρκο. Τα αηδόνια ψάλλουν. Τ' αγαπώ. Πολεμάω με τους αμαρτωλούς λογισμούς, που προσπαθούν να μπουν στην καρδιά μου, που είναι στην ησυχία του Θεού.

Άλλες επιστολές

31 Ιανουαρίου 1948

Σ' όλες τις περιπτώσεις προσεύχου στον Θεό να γίνει το θέλημά Του. Βλέπω την επέμβαση του Θεού στις ψυχές σας. Βλέπω την πρόνοιά Του. Και είμαι τόσο ευχαριστημένος!

Η αγάπη είναι η μεγαλύτερη αρετή. Η αγάπη είναι όντως η τελειότητα. Εάν δε προσφέρεις την αγάπη, στην Πηγή όλων των αγαθών, δηλαδή στον Θεό και, μέσω Αυτού, στον συνάνθρωπό σου, αλλά την προσφέρεις σ' αυτόν τον επίγειο κόσμο, αναποδογυρίζεις το νόημά της, οπότε αυτή η αγάπη γίνεται από θαυμασιότατη αρετή το πιο επικίνδυνο πάθος.

Ο Θεός επροίκισε τον άνθρωπο με τόσα δώρα, ώστε διά της επιμονής στην αρετή και με τη βοήθειά Του, ο άνθρωπος να μπορεί να σωθεί. Ο Θεός του έδωσε τόσα τάλαντα, για να μπορέσει δι' αυτών να πολεμά­ει, να Τον πλησιάζει, να προσφέρεται και να θυσιάζεται. Εάν δεν αξιοποιούμε όπως πρέπει το τάλαντο που μας έχει εμπιστευτεί, είμαστε δούλοι της αμαρτίας.

Ό,τι μας έχει δωρίσει ο Θεός, σ' Αυτόν να το δωρίζουμε. Αυτός μας έχει δωρίσει τη ζωή, άρα να ζούμε γι' Αυτόν. Αυτός μας έχει δωρίσει την αγάπη, σ' Αυτόν να την επιστρέφουμε.

Πρέπει να ευχαριστούμε τον Θεό, όταν μας παιδαγωγεί με θλίψεις σ' αυτή τη ζωή, για να μας λυτρώσει από τα αιώνια βάσανα της κόλασης. Άρα να είμαστε πολύ προσεκτικοί πώς χρησιμοποιούμε τις δωρεές του Θεού.
Σας παρακολουθώ όλες (εννοεί τις αδελφές του) και την καθεμιά ξεχωριστά με την αγάπη και με την προσευχή. Παρόλο που είμαι μακριά σας σωματικά, με το πνεύμα μου είμαι κοντά σας.

©Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"