ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΚΝΑ 2. Θεογνωσία και δικαίωση

ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΚΝΑ

 

2. Θεογνωσία και δικαίωση

1. Ή προσευχή φέρνει την θεογνωσία.

Την θεογνωσία δεν την βρίσκαμε στα βιβλία με το διάβασμα, αλλά με την προσευχή με τα δάκρυα με τους στεναγμούς με τις πολύ σύντομες και πολύ μικρές προσευχές.
Ό επίσκοπος Θεοφάνης ήταν ένας υπέροχος παιδαγωγός. Αυτός λοιπόν υποστηρίζει την έξης ορθή παιδαγωγική αρχή: πρέπει να μάθομε τους ανθρώπους να προσεύχονται όχι μόνο με τον νου τους, αλλά και με όλες τους τις φλέβες. Ναι, πρέπει να μάθομε να προσευχώμεθα με όλες μας τις φλέβες και με όλα μας τα κόκαλα! Ό άνθρωπος πηγαίνει στον Θεό κάνοντας μια «έξοδο» από τον εαυτό του. Μια ηρωική έξοδο.
Πάντως οι μακρές προσευχές δεν είναι ορθόδοξες. Οι ετερόδοξες ομολογίες προσεύχονται με προσευχές μακροσκελείς και διανοητικές χωρίς την συμμετοχή της καρδιάς. Επί τρία χρόνια ήμουν υποχρεωμένος να πηγαίνω σε λατρευτικές εκδηλώσεις προτεσταντικές και λουθηρανικές, πού εγίνοντο σε γαλλική και γερμανική γλώσσα. Προσεύχονται λέγοντας κάθε φορά ότι τους έρθει! Βιβλία δεν παρακολουθούν! Ό,τι του καπνίζει του καθενός, το κάνει προσευχή! Κάτι μακρόσυρτα πράγματα, πού ανεβαίνουν σε κάτι τέτοια ύψη, πού μετά διερωτάσαι: και τώρα, πώς θα ξανακατεβεί; Ανάλογα είναι και τα κηρύγματα τους. Να διδάξεις κάποιον από αυτούς τους λουθηρανούς, προτεστάντες, και γενικά τους ετερόδοξους, να προσεύχονται ορθόδοξα; Αδύνατο!
Μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία προσεύχονται οί άνθρωποι με σύντομες προσευχές: με την προσευχή του Ιησού ολόκληρη, ή μόνο με δυο λέξεις της! Αυτό είναι να κάμεις τις φλέβες και τα κόκαλα σου να προσεύχονται!

2. Ό επίσκοπος Θεοφάνης γράφει: «Προστάτευσε τον εαυτό σου με το ρολόι σου». Όπως σου όρισε ό πνευματικός σου. Σου όρισε να κάνης την πρωινή σου προσευχή επί 20 λεπτά; Είκοσι λεπτά πρέπει να στέκεσαι μπροστά στις εικόνες. Όχι για να κοιτάζεις τις εικόνες. 'Αλλά για να λέγεις επί 20 λεπτά την ίδια προσευχή. Αυτό είναι προσευχή. Αργά. Πολύ αργά. Ένα-ένα γράμμα. Για να ποτίζεται το μυαλό, ό νους

Να γιατί συμβουλεύει, κάθε άνθρωπος να έχει ένα κανόνα και να τον τηρεί! Βασιλεύ Ουράνιε, τέσσαρες φορές. Γιατί, όπως το ξέρετε, ό Θεός θέλει την καρδιά μας! Όχι προσευχές! Την καρδιά μας! Πρέπει λοιπόν να την μεταποιήσομε. Να την μετασχηματίσουμε. Να την μαλακώσομε. Να την κάνομε καρδιά πύρινη, ζεστή! Έτσι δεν είναι; Για να γίνει φλόγα. Κάρβουνο αναμμένο! Ό όσιος Σεραφείμ ήταν πραγματικά ένα κάρβουνο αναμμένο! Αυτό βέβαια τώρα δεν μπορείτε ούτε να το φανταστείτε. Στεκόταν με γυμνά τα πόδια στο χιόνι. Και γύρω του το χιόνι έλιωνε! Επειδή προσευχόταν. Γιατί ήταν μια φωτιά, πού κυριολεκτικά τα έκαιγε όλα! Αυτό είναι προσευχή. Προσευχή δεν σημαίνει άνοιξε κουβεντολόι με τον Θεό. Ή προσευχή είναι φλόγα. Μια φλόγα πού καταβροχθίζει τα πάντα. Αυτή ή φλόγα καθαρίζει. Ανακαινίζει. Ζωοποιεί. Από άρρωστο σε κάνει υγιή. Χωρίς φάρμακα. Μάθε να προσεύχεσαι. Και θα γίνεις καλά. Ή προσευχή, τον πιο καχεκτικό, άρρωστο, άβουλο άνθρωπο, τον κάνει γερό, δυνατό, υγιή, ανθεκτικό, ενεργητικό. Μόνο ή προσευχή. Μόνο αυτή. Ή προσευχή πού βγαίνει από καρδιά συντετριμμένη και τεταπεινωμένην. Εδώ έγκειται το μυστικό της προσευχής.

Όποιος δεν προσεύχεται, με πνεύμα συντετριμμένο και τεταπεινωμένο, είναι σαν να προσπαθεί να στηρίξει φασολιές σε πέτρινο τοίχο!

3. Άνομα προσευχόμαστε!

Ναι, άνομα προσευχόμαστε, όταν προσευχόμαστε σε κατάσταση ταραχής. Το αισθανόμαστε, ότι είναι τολμηρό αυτό πού ζητάμε- και όμως το ζητάμε! Έχομε χρέος να λέμε: «Γενηθήτω το θέλημα Σου»! Σε όλα Σε όλα. Σε όλα «γενηθήτω το θέλημα Σου»! Μα τα λόγια αυτά δεν μας αρέσουν!
Γιατί; Γιατί δεν έχομε ταπείνωση. Γιατί δεν έχομε υπακοή. Όταν λοιπόν προσευχόμαστε σ' αυτή την κατάσταση, ή κατάσταση μας δεν είναι δυνατό να μας αφήσει να αισθανθούμε στην προσευχή, ούτε χαρά, ούτε ησυχία. Αυτό είναι το βαρόμετρο της προσευχής. Βαρόμετρο της εισάκουσης των αιτημάτων μας είναι ή ειρηνικότης, ή ησυχία, ή ήρεμη χαρά. Και όταν τέτοια ήσυχη χαρά δεν υπάρχει στην ψυχή μας, ή προσευχή μας είναι άνομη. Γιατί και ή θλίψη, ακόμη και ή θλίψη, μπορεί να είναι νόμιμη, καλή προϋπόθεση προσευχής, όταν βέβαια δεν έχει την σκιά της ειδωλολατρικής έλλειψης ελπίδας.
Είμεθα βέβαια άνθρωποι. Μερικές φορές ή λύπη μας δεν θεραπεύεται. Ούτε και όταν την προσφέρομαι στον Θεό με την προσευχή. Πάντως το καλλίτερο είναι να προσπαθούμε, να γκρεμίσομε αυτόν τον τοίχο, και να διαλύσομε αυτό το σύννεφο, της θλίψης, με
την προσευχή του Ιησού και με τις εξίσου καρδιακές ευχές στην Παναγία: «Πολυεύσπλαχνε Δέσποινα, Παναγία, Πανάμωμε Παρθένε, Θεοτόκε Μαρία, Μητέρα σου Κυρίου, μη βδελύξη με, μη απόρριψης με, μη εγκαταλείπεις με. Γενού αντιλήπτωρ μου. Πρέσβευε. Εισάκουσόν μου, Βοήθει μοι. Βοήθει μοι. Συγχώρησόν μοι. Συγχώρησόν μοι». Κουραστική είναι η προσευχή αυτή. Μα την νικάει την λύπη.

Να την επαναλαμβάνεις, όσο πιο πολλές φορές μπορείς:

Γενηθήτω το θέλημα σου. Σε όλα. Σε όλα. Σε όλα.

Ναι, όπως και νάχουν τα πράγματα:

Γενηθήτω το θέλημα Σου. Σε όλα. Σε όλα. Σε όλα.

4. Ερώτηση: Πως μπορούμε να συμβιβάσομε την προσευχή του Ιησού με τις ιερές ακολουθίες;

Απάντηση: Είναι πολύ σοβαρό το θέμα αυτό. Και πρώτον. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταντήσομε να λέμε την ευχή μηχανικά. Λέγοντας την πρέπει να κλαίμε. Και να μην ανήσυχης, αν τότε δεν ακούς τα άσματα και τα λόγια των Ιερών ακολουθιών. Οπωσδήποτε όμως πρέπει να γίνει το εξής: Να γίνεται ταυτόχρονα δυο ειδών έργο: Τα αυτιά να ακούουν τα άσματα και τα διαβάσματα (συμμετοχή του εγκεφάλου), ενώ ή καρδιά θα κλαίει και θα στενάζει με την ευχή. Πρέπει να ανακατευτούν. Να γίνουν τα δύο ένα!
 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ Ο ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ. ΕΚΔΟΣΗ Γ. ΠΡΕΒΕΖΑ 1995